Πρώιμα ποιήματα και πεζά – Γιάννης Ρίτσος

ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ – ΕΚΔΟΣΗ ΚΕΙΜΕΝΩΝ: ΓΙΩΡΓΟΣ ΑΝΔΡΕΙΩΜΕΝΟΣ

Ο Γιάννης Ρίτσος υπήρξε ένας από τους πολυγραφότερους και διασημότερους δημιουργούς των σύγχρονων ελληνικών γραμμάτων. Μολονότι έχουν δημοσιευθεί πολυάριθμες εργασίες για τη ζωή και το έργο του, δεν έχει μελετηθεί επαρκώς ἡ πρώιμη περίοδος της λογοτεχνικής δημιουργίας του, εντός της δεκαετίας του 1920 και στα πρώτα έτη της επομένης, ώστε να διαφανεί με ευκρίνεια ἡ διαμόρφωση της ποιητικής του ιδιοσυγκρασίας κατά τα μαθητικά και νεανικά του χρόνια, ήτοι πριν αποφασίσει να εκδώσει την πρώτη του ποιητική συλλογή Τρακτέρ, στα 1934.

Στόχος, επομένως, της παρούσας εργασίας είναι να συγκεντρώσει και να συζητήσει τα πρώτα δημοσιευμένα (και μόλις δύο αδημοσίευτα) δείγματα γραφής του Ρίτσου, συνδέοντάς τα, παράλληλα, με τις ποικίλες περιπέτειες του βίου του και εντάσσοντάς τα στη σύγχρονή τους πολιτική και πολιτιστική συγκυρία. Ακόμη, πέρα από το σύνολο των οικείων ποιητικών και πεζών κειμένων του Ρίτσου που έχουν εντοπιστεί, θα εξεταστεί ἡ σχετική με αυτόν κριτικογραφία της περιόδου 1924-1934, ώστε να διαφανούν οι πρώτες δια του Τύπου αντιδράσεις απέναντι στα νεανικά γραπτά του.

ΚΡΙΤΙΚΕΣ – ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ

Κλείνοντας, πρέπει να επισημάνω πως ο μελετητής και συγγραφέας του βιβλίου τούτου, που αποτελεί προσφορά στα γράμματά μας, συμβάλλει στον σχηματισμό ολοκληρωμένης γνώσης του έργου του Γιάννη Ρίτσου, ενός ποιητή παγκόσμιου διαμετρήματος, αγωνιζόμενου, πολεμιστή ακάματου, που μάχεται ενάντια στο κακό και την αδικία με μόνο ακαταμάχητο όπλο τον παντοδύναμο λόγο, αμετάκλητα ταγμένου στην υπηρεσία του ανθρώπου, με συνέπεια σε όλη του τη ζωή.
Ελένη Χωρεάνθη, Diastixo, 15/02/2019
https://diastixo.gr/kritikes/poihsh/11611-prwima-poihmata

Ολη αυτή την πορεία του Ρίτσου, από την παιδική ηλικία, την εφηβεία, την ενηλικίωση (με παράλληλη τη φροντίδα να εντοπίσει και να επισημάνει τις σημαντικότερες εστίες του πρώιμου προ-ποιητικού βιωματικού υλικού του) ώς την έκδοση της πρώτης ποιητικής συλλογής του, ο Γιώργος Ανδρειωμένος την παρακολουθεί και την καταγράφει με φιλολογική υπευθυνότητα και αναγνωστική ευαισθησία, βασιζόμενος στις πλέον κατάλληλες, για την επίτευξη του στόχου του, πηγές γνώσης και πληροφόρησης.
Κ. Γ. Παπαγεωργίου, Εφημερίδα των Συντακτών, 27/01/2019
http://www.efsyn.gr/arthro/poiitiki-kai-pneymatiki-enilikiosi

Ο Γιώργος Ανδρειωμένος μας δίνει έργα με ενδιαφέρον γιατί θεμελιώνονται στην εκτεταμένη πρωτογενή έρευνα ώστε ως τελικό αποτέλεσμα να έχουμε την παρουσίαση πλευρών της πορείας ενός στοχαστή που ή δεν γνωρίζουμε διόλου ή έχουν καταχωνιαστεί κάτω από ένα πλήθος άλλων πληροφοριών, Για τον Ρίτσο ενώ γνωρίζουμε επαρκώς το σύνολο του έργου του από τον “Επιτάφιο” και μετά, έργο ίσως ορόσημο που κάνει ευρύτερα γνωστό , δεν γνωρίζουμε πολλά για τα πρώτα κρίσιμα χρόνια της ζωής. Το σημαντικό αυτό κενό καλύπτει το βιβλίο του Γ. Ανδρειωμένου
koutroulis-spyros.blogspot, 06/01/2019
https://koutroulis-spyros.blogspot.com/2019/01/2018.html

Η θεματική αυτών των ποιημάτων είναι ανάλογη των βιωμάτων της εφηβείας και των πρώτων νεανικών του χρόνων. Η ατμόσφαιρα του σανατορίου είναι κυρίαρχη. Φαίνεται φυσικό, αφού ο ίδιος μπαινοβγαίνει σ’ αυτά, να στέκεται ιδιαίτερα στα χλομά κορίτσια και στους ασθενικούς τροφίμους, στην αγωνία του ανθρώπου που παλεύει να μείνει ζωντανός, στην ανάμνηση της μητέρας που χάθηκε πρόωρα, στο σπίτι που ρήμαξε από τη φτώχεια και τη φυματίωση. Παράλληλα δεν λείπουν οι αναφορές στους νεανικούς του έρωτες με κορίτσια της ηλικίας του, που κάποτε τον οδήγησαν σε “περιπέτειες”.
Πόλυ Κρημνιώτη, Η Αυγή, 17/12/2018
https://www.avgi.gr/article/10976/9427791/anakalyptontas-enan-allon-ritso